با حمايت شوراي عالي انقلاب فرهنگي، وزارت علوم و تحقيقات و فناوري و همچنين به همت دانشگاه آزاد، نظام استاد ـ شاگردي در آموزش هنر کشور براي واحد ويژه هنرهاي اسلامي ـ ايراني استاد محمود فرشچيان در رشته نگارگري اخذ و در دفترچه آزمون سراسري ۱۴۰۲ درج شد.
به گزارش گالري آنلاين به نقل از ايسنا، نشست هم‌انديشي رسانه‌ها و خبرگزاري‌ها با موضوع اجرايي کردن شيوه نامه نظام استاد و شاگردي در آموزش هنر کشور، روز جاري يکشنبه ۱۹ شهريور ماه برگزار شد.
اين نشست با حضور جمعي از اعضاي شوراي سياست‌گذاري و راهبردي دانشگاه استاد فرشچيان برگزار شد.
در ابتداي اين نشست سجاد يارزاده ـ رياست واحد ويژه استاد فرشچيان ـدقايقي صحبت کرد و گفت: بالاخره جامعه هنري و هنرهاي اصيل سنتي ايران به حق خود در نظام آموزش هنر دست پيدا کردند. تصويب شيوه‌نامه نظام استاد شاگردي رسالت مهمي بود. هرکدام از اساتيد پيگيري‌هاي بسيار انجام دادند.
او ادامه داد: نظام استاد شاگردي در دفترچه کنکور ۱۴۰۲ ارايه شد که نويدي بود براي حوزه نگارگري که در بحث تغيير نظام آموزشي هنر تغيير مهمي بود. دانشگاه‌هاي امروز نتوانستند هنرمند به جامعه تحويل دهند. تعداد و کميت، مسئله اصلي نظام آموزشي هنر بود؛ در حالي که محتوا و مهارت دغدغه اصلي نظام استاد شاگردي است. براي اين شيوه کافي نبود که تنها به دنبال يک شيوه‌نامه و تصويب آن باشيم بر همين اساس که به همت استاد رجبي کتاب حکمت و آداب معنوي در هنر اسلامي را تدوين کرديم که يکي از متون مرجع و درس اخلاق در هنر خواهد بود. رسالت دانشگاه جذب نخبگان هنري هم بود.
۹ نفر نخبه هنري را در اين شيوه نامه جذب کرديم که براي اولين بار در دانشگاه آزاد اتفاق افتاده است. درجه هنري آنان براي ما مهم بود. شيوه، مجوز لازم، متون هنري مرجع و نخبگاني که اين متون را تدريس کنند را در دست داريم.
پس از او حسن بلخاري از اساتيد پيوسته فرهنگستان هنر گفت: امسال براي اولين بار در اين رشته دانشجوي رسمي گرفته مي‌شود و از سوي نظام علمي کشور به رسميت شناخته شد که نکته مهمي است. من به عنوان کسي که سال‌ها است در فرهنگستان هنر نيز پيگير بحث هنرهاي سنتي بوده است با اين دانشگاه زيست داشته‌ام. من اين دانشگاه را حکمت بنيان و سنت محور مي‌دانم.
او گفت: حکمت يکي از کليدواژه‌هاي بنيادين انديشه اسلامي است. از اين رو حکمت يک اصطلاح قرآني است و جامعيت ويژه‌اي از جمله علم، عمل و اخلاق را در ذات خود دارد.
بلخاري ادامه داد: نظام استاد شاگردي نيز از مفاهيم سنت ما است که وحي جاريه‌اي است که در زندگي ما تجسم دارد. يکي از ابعاد و جوانب اين نظام سنت محور مسئله استاد شاگردي است. دانشگاه استاد فرشچيان به وجود آمد تا در قلمرويي که دانشگاه‌ها بر اساس ترم و واحد حرکت مي‌کنند، نظام استاد شاگردي را پايه گذاري کند. در اين نظام زمان محوريت ندارد و آنچه که مهم است ايجاد رابطه‌اي فرزند و پدري ميان استاد و شاگرد است که شاگرد خود را در يک نظام اخلاقي يا مناسک‌وار ببيند.
او گفت: در نظام استاد شاگردي بر بنياد سنت‌هاي گذشته، نظام جديدي حاصل مي شود که اول و به ذات اخلاق و حرکت جاري است و از دل آن فرم زاييده مي شود. در انديشه شرقي، ايده بر فرم مقدم است. ما اول و به ذات ايده، نظريه و حکمت توجه مي‌کنيم و پس از آن فرم ايجاد مي‌شود که فرم هاي به دست آمده از اين موارد، فرم‌هاي پايدار و جاوداني هستند.
پس از او محمدعلي رجبي، هنرمند نقاش و پژوهشگر که عضو شوراي سياست‌گذاري و راهبردي واحد ويژه استاد فرشچيان است نيز اظهار کرد: کاري که در آن تجربه نداريم بسيار سخت است؛ چراکه ميان آن، صدها سال فاصله افتاده است.
او گفت: از ابتداي پيروزي انقلاب اسلامي، استاد فرشچيان با مسئولان نامه‌نگاري کردند که مرکزي را نياز داريم که به صورت آکادميک باشد اما به سمت ما آموزش دهد.
رجبي در توضيح نظام استاد شاگردي خاطرنشان کرد: استاد و شاگرد در اينجا گويي در يک مقام و شأن قرار دارند. اساس اين تفکر بر اين است که استاد درس نمي‌دهد بلکه مي‌داند که علم و دانش در وجود شاگرد است پس تمام زحمت استاد در اين است که شاگرد داشته الهي خود را ظاهر کند؛ وگرنه در همه جاي عالم تا به امروز استاد بوده و درسي وجود داشته است. البته هر شاگردي هم توانايي سير و سلوک در اين زمينه را ندارد.
رجبي اظهار کرد: اخلاق به معناي رعايت برخي مناسبات اجتماعي که امروزه مي‌شناسيم نيست و به معناي از خُلق به خَلق رفتن است. اين در اصطلاح قرآني فطرت نام دارد که بازگشت به فطرت اخلاق ناميده شده است.
او با اشاره به اينکه برخي از آموزه‌ها اکتسابي نيست و از ذات هر موجودي برآمده است گفت: علم در فرهنگ اسلامي به معناي معرفت است. اين معرفت را خدا در وجود ما قرار داده که ما از آن غفلت مي‌کنيم. وظيفه معلم و انبياء و اولياء نيز همواره اين بوده که به آن چيزي که داريم تاکيد کنند. هيچ اضافه‌اي بر ما نخواهد آمد چراکه هر چه که به ما اضافه شود را ما پس مي‌زنيم. در نظام استاد شاگردي گفته مي‌شود که بايد به کودکي بازگرديم.
محمدعلي رجبي سپس ادامه داد: نظام استاد شاگردي بازگشت به فطرت است که در اين مسير اخلاق مطرح مي‌شود. اين روش خاص است و خوشبخت هستيم که بالاخره با مساعدت وزير محترم علوم و شوراي هنر، پذيرفتند که براي اولين بار نظام استاد شاگردي تحت عنوان يک رشته رسمي و علمي مطرح شود که براي جهانيان نيز اعتبار خواهد داشت. براي اين دانشگاه آرزوي توفيق داريم که ذيل نام استاد فرشچيان توفيقات خود را به دست بياورد.
در ادامه مراسم، محمدحسين ايماني خوشخو، عضو شوراي سياست‌گذاري و راهبردي واحد ويژه استاد فرشچيان اظهار کرد: ايده اصلي اين دانشگاه مستقيما به استاد فرشچيان باز مي‌گردد و از آرزوهاي ايشان بود که اين شيوه آموزشي عملياتي شود. از سال‌هاي دهه ٨٠ به هر دري مي زديم بسته مي شد که بالاخره اين گردونه چرخيد و راه باز شد. نظام آموزشي ما در مقابل سنت ديرپا مقاومت مي‌کرد تا به اين دولت رسيد و موضوع در شوراي هنر مطرح شد. نهايتا با پيگيري‌هاي صورت گرفته و مساعدت تصويب شد و حالا نظام آموزش عالي ما مدرک نظام آموزشي استاد شاگردي را قبول خواهد کرد.
او گفت: همچنين به دليل حضور رسانه‌ها جا دارد اين خبر را اعلام کنم که بعد از چهل سال سند موسيقي کشور در اين شوراي هنر به اتمام رسيده و تصويب خواهد شد که حقوق تهيه‌کنندگان، مردم و … در آن ديده شده است. فردا جلسه آخر آن برگزار خواهد شد. ضمن اينکه بنياد پويانمايي و جايزه معماري انقلاب اسلامي نيز طراحي و راه‌اندازي خواهد شد. جايزه‌اي هم به عنوان نشان ايران فرهنگ نيز در نظر گرفته شده است. اتفاقات خوبي در عرصه فرهنگ در اين دولت در حال انجام است که نمود شاخص آن دانشگاه استاد فرشچيان است. تمام هنرمندان شاخص کشور از سيستم استاد شاگردي بيرون آمدند. اميدواريم بتوانيم فرهنگ خود را هم‌تراز پيشرفت‌هاي ديگر در عرصه علم ببينيم و بهتر به دنيا عرضه کنيم.
بار ديگر سجاد محمد يارزاده در سخناني اظهار کرد: نوع نگاه به هنر بايد تغيير کند و ما به دنبال تغيير شيوه هستيم. امروز استعداد هنري و استعداديابي در اين شيوه صورت مي‌گيرد که سرکلانتر اين رشته زير نظر استاد، هنر پژوه پايه‌ها را به صورت ترميک پيش خواهد برد. اين شيوه در واقع احياي گذشته نيست. شيوه‌اي است که امروز هم پاسخ نظام هنر را مي‌دهد. سرمشق شدن، راهنمايي، بيان، بازانديشي، استعداديابي و … در اين شيوه به کار گرفته مي‌شود.
او با تاکيد بر اينکه احياء، امضاي کار اين دانشگاه است گفت: حالا حراج‌هاي هنري و تمام اقتصاد هنر به دنبال امضاء است. اين شيوه نيز ما را به سمت امضاء خواهد بود.
او با اشاره به وجود يک رابطه پدر و فرزندي ميان استاد و شاگرد اظهار کرد: در پايه‌هاي مختلف اين شيوه به استعداديابي، خلاقيت، متون ادبي و… اشاره کرده‌ايم. يک هنرمند بايد ذوالفنون باشد که به متون اوليه هنري اشراف دارد.
او با تاکيد بر نقش رسانه بر تثبيت سبک استاد شاگردي در نظام آموزشي گفت: اگر ما ذات خود را بشناسيم در اين شيوه بسيار موفق خواهيم بود. اين شيوه خودشناسي در ذات هنر را آموزش مي‌دهد. ما نمي‌توانيم با شيوه ترمي واحدي نظام غرب، هنرمند به جامعه تحويل دهيم.
او در پاسخ به سوالي درباره شيوه پذيرش دانشجو در اين دانشگاه اظهار کرد: در اين شيوه در واقع نظام پايه محور در هر دوره را دنبال مي‌کنيم. چهار گرايش نگارگري، تذهيب، تشعير و صور خيالي اخذ شده که در طول هر پايه تحت نظر سه يا چهار استاد اصلي استعداديابي خواهند شد. در پايان ترم تمامي اساتيد در فرايند پايان دوره اعمال نظر خواهند داشت. اين دوره قائل به زمان ثابت نيست و هر زمان صلاحيت اخذ اجازه‌نامه داشت مي توان گفت دوره را گذرانده است. ظرفيت ۴٠ نفره‌اي را براي اين دوره گرفته‌ايم.
يارزاده در پايان گفت: اخيرا با همکاري دانشگاه‌هاي ديگر به بحث معماري سنتي و مرمت نيز پرداختيم که اين موارد را نيز در برنامه بعدي دانشگاه خواهيم داشت.