تشکيل صندوق حمايت از هنرمندان نقاش، تاثيرات کرونا بر فعاليت هنرمندان نقاش و تغييرات اساسنامه انجمن هنرمندان نقاش ايران از مهمترين نکات مصاحبه امير راد، رئيس هيئت مديره انجمن نقاشان ايران، با گالري آنلاين بود. در ادامه خواننده اين گفتگو باشيد.
ايده اي مبني بر وجود صندوق حمايتي در انجمن هنرمندان نقاش از گذشته وجود داشته است ولي به دلايل مختلف از جمله مشکلات حقوقي، عملي نشده است. راد با بيان اين موضوع، افزود:
پيش از اين که کرونا شيوع پيدا کند انجمن تمايل داشت تا ايده صندوق حمايتي مذکور را عملي کند و در همين راستا صندق پايا ايجاد شد. در واقع صندوق پايا از اعضا و ادامه فعاليت هاي آن ها در پروژه هاي کلان انجمن حمايت مي کند و منابع آن به دو صورت تامين مي شود؛ يا به صورت فردي و نهادي مستقيما به صندوق واريز مي شود و در حالت دوم تمام يا بخشي از درآمد يک هنرمند يا يک پروژه به صندوق واريز مي شود که تعريف هر دو مورد در وبسايت وجود دارد. پروژه پويش فروش کتاب به نفع هنرمندان، پروژه اي بود که گالري طراحان آزاد در همين راستا تعريف کرد و به همين دليل اسم پروژه «پويش پايا شماره يک، فروش کتاب به نفع هنرمندان» انتخاب شد. در مابقي موارد هم بسياري از هنرمندان، نويسندگان، ناشران، مجلات و نشريات گوناگون لطف کردند و کتاب اهدا کردند و اين کتاب هاي اهدايي با قيمت پايين تر مثلا با 30 درصد تخفيف به فروش رسيد و در مجموع در طول يک ماه و چند روز حدود 40 ميليون تومان جمع آوري شد. مبلغ 30 ميليون تومان از اين پول براي دادن وام- 15 وام دو ميليون توماني و تا حد امکان بدون سود- در نظر گرفته شد. البته چنانچه صندوق بتواند رقم هاي بزرگ تري جذب کند مي توان رقم وام را بيشتر کرد.
به گفته رئيس هيئت مديره انجمن هنرمندان نقاش ايران، از ديگر حمايت هاي انجام شده از هنرمندان، تخفيفاتي است که در برخي فروشگاه ها نسبت به اين افراد اعمال مي شود و در اين راستا بايد تفاهم نامه دو طرفه بين انجمن و فروشگاه عقد گردد. اکنون در تهران دو مغازه و فروشگاه هستند که اين کار را انجام مي دهند و در شهر هاي ديگر از جمله يزد و اصفهان هم اين اتفاق در حال رخ دادن است.
اين هنرمند اشاره کرد: براي بررسي اثر بيماري کرونا بر فضاي تجسمي و هنري کشور مي توان به اين نکته توجه کرد که هنرمند نقاش به طور معمول يک فعاليت انفرادي دارد و اين بيماري در ايده و فعاليت شخصي وي خللي ايجاد نکرده و تنها نمايش پاياني اثر و ارائه حضوري آن به مخاطب با مشکلاتي مواجه گشته و در واقع ارتباط نهايي و حضوري مخاطب با هنرمند و اثرش مخدوش شده است. البته قطع اين ارتباط منجر به يک سري مشکلات اقتصادي براي هنرمند مي شود. با وجود سختي هايي که شيوع ويروس کوويد-۱۹ به وجود آورد براي من تغيير چنداني رخ نداد و همه چيز مثل گذشته رقم خورد.
راد در اشاره به فعاليت انجمن هنرمندان نقاش ايران در دوران کرونا گفت: تا 15 اسفند انجمن هنرمندان نقاش ايران جلسه حضوري هيئت مديره را برگزار کرد و از سوم فروردين ماه جلسات به صورت آنلاين شکل گرفت و از 16_17 فروردين دوباره جلسات حضوري برگزار شد. انجمن يعني اعضايش. يعني آن هزار و خورده‌اي نفر که در انجمن حضور دارند. معناي فعاليت انجمن، فعاليت آن اعضا است. اين معناها نبايد يکي باشند به دليل اينکه افراد وارد انجمن مي‌شوند بدون اينکه بدانند کارکرد هاي آن چيست. افراد وارد انجمن مي‌شوند تا به اهداف آن کمک کنند ولي متاسفانه در انجمن‌هاي هنري افراد ديدشان اين است که عضويت به معناي کسب امتياز است و مي پرسند که انجمن براي ما چه فايده‌اي دارد؟ انجمن براي ما چه کار مي‌کند؟ انجمن صنفي نيست؟ بسياري از هنرمندان که سال‌ها عضو انجمن بودند ساختار انجمن را نمي‌دانند و اين سوال دائما تکرار مي‌شود که چطور نمايشگاه گذاشتيد؟ چند تا نمايشگاه گذاشتيد؟ انجمن موظف نيست براي اعضايش نمايشگاه بگذارد و اين امتيازي است که انجمن مي‌تواند به اعضايش بدهد نه وظيفه‌اش. مشخص است که انجمن نمي‌تواند به کل اعضايش چنين امتيازي بدهد. نگاه به انجمن بايد تغيير بکند. افراد جزو انجمن هنرمندان نقاش ايران مي شوند براي اينکه در خدمت اهداف آن باشند و يک هويت گروهي کسب کنند و نه برعکس.
وي افزود: انجمن قرار است براي ارتقاء اين رسانه تلاش کند نه ارتقاي تک تک اعضا. از تک تک افراد تقاضا داريم که به ساختار انجمن کمک کنند. اکنون اعضاي هيئت مديره بدون حقوق براي اهداف انجمن فعاليت مي‌کنند.
اين هنرمند بيان کرد: رويکرد هيئت مديره جديد انجمن هنرمندان نقاش ايران اين بود که رسانه نقاشي را ارتقا دهد. اين ارتقا در همکاري با افراد صاحب نظر است که مي توانند پروژه هايي را براي اجرا تعريف کنند. از جمله اين پروژه ها مي توان به کار پژوهشگراني مثل خانم خشخاشي، آقاي جباري و … اشاره کرد. انجمن قبل از عيد در يک فراخوان اعلام کرد که آمادگي همکاري حتي با افراد بيرون از ساختار انجمن را دارد. البته اکنون فقط فراخوان پروژه هاي پايا باز است و پروژه هاي ديگر بسته شده اند. از جمله پروژه هايي که بخاطر شرايط پيش رو لغو شد برنامه شهروند نقاش بود که قرار بود در ارديبهشت در پل طبيعت و شهر رامسر برگزار شود.
رئيس هيئت مديره انجمن نقاشان ايران اظهار داشت: يکي از تلاش هاي هيئت مديره کنوني اين است که هر دوره از انجمن هنرمندان نقاش ايران که شکل مي گيرد نبايد دستاورد هاي دوره قبل را از بين ببرد و بخواهد از صفر شروع کند. هيئت مديره کنوني به هيچ وجه چنين کاري نکرده است و تقريبا تمام پروژه هاي دوره هاي قبلي را ادامه داد. فقط ساختار ها مشخص و مرتب شدند تا کارها سريع تر و پويا تر پيش برود. مثلا کارنما ها همچنان ادامه خواهند يافت با همان نام و شکل و ايده.
«زمان برگزاري دوسالانه نقاشي هنوز مشخص نيست»
وي اشاره کرد: انجمن هنرمندان نقاش ايران در حال آماده سازي برگزاري دو سالانه است. موانع اين رويداد تا حد امکان رفع شد و در سال گذشته دو نشست هم‌انديشي و نشست‌هاي کوچک تر در رابطه با اين موضوع داشتيم. در اين نشست ها گفتگو کرده و نتايجي هم حاصل شد و اگر مرکز هنرهاي تجسمي همکاري کند قرار است دوسالانه اسفند سال جاري برگزار شود. اينکه بينال‌هاي مختلف مانند بينال مسجمه، نقاشي، گرافيک و سفال برگزار شوند بسيار حائز اهميت است و چون اين برنامه ها تحت نظر مرکز هنرهاي تجسمي هستند پس مرکز بايد مجوز آن را صادر کرده و کمک مالي يا مکاني نمايد. حتي اگر انجمن موفق به برگزاري دوسالانه نشود برنامه هاي ديگر سالانه و دوسالانه خود انجمن را برنامه ريزي کرده و انجام خواهد داد.
در واقع تصميم گيري هاي بسيار کلي در رابطه با رويداد دوسالانه انجام شده ولي تصميم گيري هاي نهايي مثلا در ارتباط با محل دو سالانه، دبير دوسالانه، شيوه هاي اجرايي و غيره هنوز صورت نگرفته است. يکي از مشکلات اساسي همين چند ماه وقفه اي است که ايجاد شد.
راد همچنين گفت: در دوره گذشته انجمن هنرمندان نقاش ايران، کميته ها حضور داشتند ولي در دوره جديد کارگروه ها شکل گرفته اند. در حال حاضر کارگروه رويداد و نمايش وجود دارد که رفاه هم در درون اين کارگروه تعريف مي شود يعني اکنون کميته رفاه شکل نمي گيرد. اين کارگروه قرار بود نمايشگاه اعضاي انجمن را در 6 تيرماه سال جاري برگزار کند ولي به علت شرايط پيش آمده اين رويداد عقب افتاد و به 24 مرداد ماه موکول شد.
اين هنرمند اظهار داشت: کارگروه ها در اساسنامه انجمن ذکر شده اند و شکل آن به طور کلي تغيير نکرده است. هيأت مديره ها اين اجازه را دارند که کارگروه ها را بر اساس نياز تعريف کنند. کارگروه ها همان کارگروه هاي قبلي اند بعضي ها ادغام شدند و تعدادي جديد هم شکل گرفتند. کارگروه ها در انجام فعاليت هاي انجمن به عنوان بازوي آن هستند. از جمله اين کارگروه ها مي توان اين موارد را مثال زد: کارگروه پژوهش و انتشارات که برگزاري بزرگداشت ها را انجام مي دهد. کارگروه بين الملل که هنوز خيلي فعال نيست، کارگروه کارشناسي آثار که تاکنون چندين جلسه برگزار کرده است. انجمن با سازمان ها و اماکن مختلف مثل موزه وارد گفت و گو شده تا از امکانات آن ها استفاده کند. در واقع انجمن همچنان فعال است اگرچه اخيرا نمود بيروني زيادي نداشته است. بسته به گستردگي فعاليت هاي انجمن در موارد مختلف ممکن است کارگروهي پرکار باشد يا خير. قابل توجه است که آيين نامه اين کارگروه ها هم در تعيين حجم و ميزان فعاليت هايشان دخيل است.
«تغييرات مشهود در اساسنامه انجمن هنرمندان نقاش ايران»
رئيس هيئت مديره انجمن هنرمندان نقاش ايران گفت: تغييراتي که در دوره ششم در اساسنامه اتفاق افتاد در نهايت تصويب و ثبت نشد. حتي هنرمندان هم در مجمع تغييرات را تاييد کردند ولي مراحل ثبت آن انجام نشد. هيئت مديره کنوني بدليل ديده نشدن برخي موارد در اساسنامه 20 سال پيش، شروع به لحاظ کردن اصلاحاتي در آن شد که در دوره ششم انجام گرفته بود. با هيئت مديره پيشين صحبت کرديم و اصلاحات را وارد اساسنامه جديد کرديم. بنابراين اساسنامه جديد شامل اصلاحات هيئت مديرۀ قبلي نيز است اما به دو علت بايد تغييرات بزرگتري اعمال مي شد اولا اينکه در ساختار ارشاد شکل اساسنامه‌ها کاملا تغيير کرده و بايد خود را با آن فرمت‌ها هماهنگ مي‌کرديم ثانيا اساسنامه قبلي نيازها و کمبودهاي جدي داشت. اساسنامه به مدت شش ماه در وبسايت انجمن بود و افراد مي‌توانستند آن را دريافت کرده و نظراتشان را ارائه دهند. قابل توجه است بهترين نظري که در اين رابطه به دست انجمن رسيد از طرف مرحوم مهدي نژاد بود. آن نظرات اعمال شد و اساسنامه شکل گرفت و در مجمع و ارشاد ثبت شد. بنابراين مرجع ما اساسنامۀ جديد است. اساسنامه جديد بسياري از نواقص را حل کرد. در اين راستا مجمع قرار بود در خرداد برگزار شود ولي عقب افتاد. تا سه ماه به ما فرصت داده شده تا مجمع را برگزار کنيم. مهم فضا و مکان مناسب براي مجمع است. اگر خانه هنرمندان فضا بدهد مجمع در 31 خرداد برگزار خواهد شد.
راد به نمايشگاه فرصت اشاره کرد و گفت: نمايشگاه فرصت در سال اول حضور ما برگزار شد ولي دور دوم آن به شيوع بيماري کرونا برخورد. در گذشته اين نمايشگاه‌ها به دليل اينکه گالري‌ها محدود تر بودند و توان خريد افراد هم بيشتر بود از نظر فروش موفق تر بودند ولي نمايشگاه فرصت که در اسفند سال 97-98 برگزار شد، نمايشگاه موفق به لحاظ فروش مالي نبود.
اين هنرمند عضوگيري انجمن هنرمندان نقاش ايران را هم اکنون آنلاين خوانده و گفت: افراد مي توانند فرم عضوگيري را به صورت آنلاين پر کنند. اين فرم همواره در دسترس است افراد ثبت نام مي کنند سپس داوري به صورت آنلاين انجام مي شود و در بخش اول قبول شدن مشخص شده و براي مصاحبۀ حضوري دعوت مي‌شود تا داورها کارها را ببينند و نهايتا تصميم بگيرند که فرد عضو انجمن بشود يا خير. در رابطه با دانشجويان هنر روال متفاوت است و فقط داوري آنلاين وجود دارد. همچنين يک هزينۀ بسيار کمي هم وجود دارد مثلا در سال جاري پنجاه هزار تومان حق عضويت سالانه تعيين شد. از 15 آذر ماه سال 1398 تا خرداد سال جاري فرم آنلاين ثبت نام بر روي سايت وجود داشت. داوري آنلاين تمام شد و صد و چهل و دو درخواست بررسي شد و ادامه روال در حال انجام است.
وي در رابطه با جايگزيني فضاي آنلاين با حضوري اظهار داشت: اگر چه با استفاده بيشتر از فضاي مجازي، کارکرد مي تواند بهتر شود ولي جايگزيني نمي تواند رخ دهد زيرا نوع ارتباط مخاطب و هنرمند در دو فضا متفاوت است. اين دو، جنس متفاوتي دارند و فقط در فعل نمايش دادن مشترک هستند. گالري هاي آنلاين اتفاق جديدي نيست که فقط به خاطر کرونا به وجود آمده باشند ولي با بروز بيماري کرونا اين موضوع جدي گرفته شد.