آیین نکوداشت و مروری بر آثار استاد جلال شباهنگی، هنرمند نقاش، گرافیست و عضو پیوسته فرهنگستان هنر با استقبال چشمگیر هنرمندان و هنردوستان در فرهنگستان هنر برگزار شد. در این رویداد علیرضا اسماعیلی، سرپرست فرهنگستان هنر، آیدین آغداشلو، هنرمند نقاش، گرافیست و نویسنده، دکتر حسن بلخاری، مدیر گروه هنرهای سنتی و صنایع دستی فرهنگستان هنر،دکتر مهدی حسینی، عضو پیوسته فرهنگستان هنر، ابراهیم حقیقی، عضو هیئت مدیره انجمن صنفی طراحان گرافیک ایران، سیدمحمد فدوی، عضو هیئت علمی پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران، سخنرانی کردند.

علیرضا اسماعیلی، سرپرست فرهنگستان هنر در ابتدای مراسم از حضار سپاسگزاری کرد و ضمن تشکر از دست اندرکاران برگزاری نکوداشت استاد جلال شباهنگی در موسسه صبا در رابطه با مقام استاد جلال شباهنگی سخن گفت.

در ادامه مراسم، آیدین آغداشلو با تشویق حضار به روی صحنه آمد و ضمن ابراز خرسندی از همراهی و آشنایی با استاد جلال شباهنگی در طول سالها، گفت:

این جهان شاعرانه و ملایم جای خود را پیدا کرده و نشسته، حاصل یک عمر کار دلپسند خود را ارائه کرده است.. این فرهنگ قیمتی و کارآمدی است که امثال جالال شباهنگی را در خود پرورانده. جلال شباهنگی بخشی از بدنه ی هنر و فرهنگ معاصر ما بوده است.

به عنوان یک استاد بسیار چیره دست است. شباهنگی در حد اعلا ثمر بخشی داشته و از نسل جدیدی که به او مراجعه کرده مراقبت کرده و این یک امر فوق اعاده ای است که حادث شده است. در زیرو بم روزگان این هنرمند صادق است که باقی می ماند. لذت مشترکی میان هنرمند و مخاطبش است. هر هنرمندی در تنهایی به خلق چیزهایی میپردازد که در حقیقت شکل دادن به یک معنا است که سپس با شکل دادن آن آرام میشود. جلال شباهنگی به درستی و به امانت اینکار را کرده. هم خود را آباد کرده هم مردمش را.

عمر نقاشی گل و مرغ بسیار زیاد نیست، چه زیباست که در جهان پر هیاهوی و خاص امروز ، انسان آن جان را در خود سرایت دهد و با کار ظریف آن را به دیگران انتقال دهد. این در دستان کسی که امانت دار است شکل میگیرد.

در وصف آثار جلال شباهنگی میتوانم بگویم نو بودن در شدت شمایل شکنی نیست، نو بودن میتواند به صورتی که میبینیم، حضور پیدا کند و با دوران متفاوتی همراه شود. من قطعا جز تحسین این لطف و حال عرفانی این هنرمند معتبر و مهم چیزی ندارم بگویم.

دیگر سخنران برنامه دکتر حسن بلخاری مدیر گروه هنرهای سنتی و صنایع دستی فرهنگستان هنر ضمن بررسی آثار استاد جلال شباهنی از منظر فلسفه هنر، چنین ویژگی های آثار جلال شباهنگی را شرح داد:

همواره هنر نسبتی ذاتی با معرفت دارد. آثار هنری ما مملو از معارف است که به زبان رنگ و نور و حجم بیان میشود. در یونان دو اصطلاح مهم داریم یکی اصطلاحی است که از آن کلمه فیزیک و طبیعت گرفته شده و دیگری کلمه ای به معنای هنر است. یونانیان در تعریف طبیعت می گویند هر چیزی است که در عالم باشد و انسان در خلقش دخالتی نداشته باشد و هنر آن چیزی است که انسان دخالت میکند و می سازد و بسیار مقدس است.
میخواهم بگویم از دیدگاه حکمت ، انسان کامل کسی است در جان خود باکرگی طبیعت را با مهارت هنر بیاراید. در ذات هنر سخن گفتن به کلمه نیست، به رنگ است، به نور است. در آثار ایشان طبیعت چنان جلوه گر میشود که بر جان ما متجلی تر از امر واقع می‌نشیند.

در ادامه برنامه ویدئویی از استاد جلال شباهنگی و نظرات دکتر مهدی حسینی، ابراهیم حقیقی و... در مورد آثار این هنرمند پخش شد.

سپس دکتر مهدی حسینی از ویژگی های خاص این استاد در زمینه ی جدیت و عاشقی در تدریس و ویژگی های محققانه وی گفت و افزود: یکی از تحقیقات ایشان بررسی کار با شیشه بود و با تحقیق روی آنها و با نوع و بیان امروزی به آنها شکل تازه ای داد.

مهدی حسینی در رابطه با آثار این هنرمند توضیح داد: طرح هایی را کار کرد که واقعا هیچگاه در تاریخ سفالگری نمونه های آن را نداشته ایم. دیگر کار عمده ای که ایشان انجام داد مجموعه کارهای کویری ایشان است. ما در فرهنگ منظره سازی نوعی منظره سازی از درخت و طبیعت داریم و منظره سازی دیگری داریم که منظره سازی شهری است و منظره سازی ای هم مربوط به مناظر دریایی است. کاری که ایشان کرده اضافه کردن بعد مناظر صحرایی به سنت منظره سازی است.

ابراهیم حقیقی، عضو هیئت مدیره انجمن صنفی طراحان گرافیک ایران، دیگر سخنران این برنامه بود که با اشاره به اینکه آشنایی با استاد شباهنگی را مدیون استاد مرتضی ممیز است. افزود:

فکر میکنم نکته ای نبود که در کلاس به دانشجو نگویند. هر زمان در جایی گیر میکردم با مهربانی همراهیم می کردند. پاکی و صداقت استاد جلال شباهنگی بسیار اهمیت دارد. آثاری که ایشان خلق کرده اند از حوزه تخیل برخاسته و بسیار غریب است. اگر به سراغ گل و مرغ میرود به نقاشی سنتی ایران نگاه میکند که روایت عاشقی بلبل به گل است که هر دو عمر کوتاه دارند. انگشت جایی میگذارد که به خلوص آدم ها دارد. هر چه خلق میکند از نوع لطافت است.

وجه دیگرش مدرن بودن آثارش است. تعریف دیگری از ظرف جهان برای آن نقاشی سنتی پیدا میکند و در رفتاری که میکند در خود نقاشی نیز تقطیع ایجاد میکند. این سوال را مطرح میکند که آیا سنت ها، عاشقی گل و بلبل و لطافت ها از میان رفته اند؟ و آیا یادمان رفته اند؟

سیدمحمد فدوی، عضو هیئت علمی پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران در ادامه ی برنامه از خاطرات حضور خود در کلاسهای استاد جلال شباهنگی گفت و افزود:

چهل سال از دلشیفتگی من به این استاد بزرگوار میگذرد. همواره و در همه حال از انرژی مثبت ایشان بهره می بردیم و خوشحالم که چنین استادی داشته ام و دارم. به نمایندگی همکارانم در دانشگاه هنرهای زیبا و پردیس هنرهای زیبا اینجا هستم و سلام و درود اساتید همکارم را به استاد شباهنگی میرسانم و هدیه ای را خدمت استاد تقدیم میکنم.قطعا هر چه هنرمند روح زلالی داشته باشد در آثار او شفافیت و زلالی بیشتری دیده میشود که در آثار استاد شباهنگی کاملا مشهود است.وی در پایان از مدیریت جدید فرهنگستان و مسئولین برگزار کننده این مراسم سپاسگذاری کرد.

مراسم با اجرای موسیقی توسط استاد کیانی، عضو پیوسته فرهنگستان هنر ادامه پیدا کرد. به اعتقاد ایشان تپه ماهور ها و کویر های آثار استاد با قطعه موسیقی در دستگاه ماهور تناسب بیشتری دارند و از این جهت این قطعه را با سنتور نواختند.

در پایان مراسم از استاد جلال شباهنگی تجلیل به عمل آمد و وی با تشویق حضار به روی صحنه دعوت شد. جلال شباهنگی با سپاس بسیار از مسئولین برگزار کننده ی این بزرگداشت، بیان کرد:

اهل صحبت کردن نیستم و از تمام شما دوستان و افرادی که برای این برنامه زحمت کشیدند بسیار سپاسگزارم.

از سوی چندین نهاد از استاد جلال شباهنگی تجلیل به عمل آمد، از جمله فرهنگستان هنر، پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران،انجمن طراحان گرافیک ایران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی (زیر مجموعه نهاد ریاست جمهوری)، اداره کل هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی،موسسه ایکوم ایران و انجمن پیشکسوتان هنر ایران.

دکتر گودرزی، دکتر بهمن نامور مطلق، دکتر حبیبی، استاد حقیقی، دکتر مسعود ناصری، دکتر شمس، دکتر فدوی و آقای حسین خانی افرادی بودند که به روی سن هدایا را به استاد جلال شباهنگی تقدیم کردند.

از کتاب مجموعه آثار این هنرمند پیش‌کسوت نیز در این رویداد رونمایی شد.

این کتاب شامل بخش عمده‌ای از تابلوها و حجم‌هایی است که در نمایشگاه مروری بر آثار جلال شباهنگی در موسسه فرهنگی و هنری صبا به نمایش گذاشته شده است. یادداشت‌هایی از علیرضا اسماعیلی، مسعود ناصری، سید مهدی حسینی، مصطفی گودرزی، محمد حسین حلیمی، ابراهیم حقیقی، بهمن نامورمطلق، حسن بلخاری، یعقوب آژند، حبیب‌الله صادقی، صداقت جباری و فرزاد ادیبی نیز در این کتاب منتشر شده است.

همچنین در نمایشگاه مروری بر آثار استاد جلال شباهنگی، مجموعۀ «جنگل‌ها» که از جمله تازه‌ترین تابلوهای وی به شمار می‌رود، به نمایش درآمد. مجموعه‌های «دشت‌ها و کویرها» و «گل و مرغ» نیز به همراه ۱۸ اثر «حجم‌ شیشه‌ای» از دیگر آثاری است که در گالری خیال موسسه فرهنگی و هنری صبا در معرض دید علاقه‌مندان است.