گفتگوی گالری آنلاین با دبیر هماهیش "کتاب های تصویری"


همایش کتابهای تصویری یکی از بخشهای هفته تصویرگری 96 است که با دبیری علی بوذری به طور علمی و در قالب دو بخش ارائه مقالات و نشست تخصصی به موضوع کتابهای تصویری میپردازد. علی بوذری، در رابطه با اهمیت و لزوم توحه به کتاب های تصویری، بیان کرد:

پیشینۀ کتاب‌های تصویری در ایران به سال‌ها قبل بازمی‌گردد؛ ولی به طورکلی این پدیده، پدیده‌ای به نسبت ناشناس برای نویسنگان و ناشران است. به خصوص از این جهت که اصولا در کتاب‌های تصویری تصویرگر و نویسنده یک‌نفر هستند و یا ارتباط نزدیکی با هم دارند. زیرا متن و تصویر باید مکمل یکدیگر باشند. ما در ایران، کمتر شاهد همکاری دوجانبه و همزمان تصویرگر و نویسنده بوده‌ایم و معمولا بدین صورت بوده است که نویسنده کار خودش و تصویرگر نیز کار خودش را انجام می‌دهد و سپس ناشر مجموعه‌ای از کار آنها را چاپ می‌کند.

انجمن نویسندگان کتاب کودک و انجمن تصویرگران ایران با حمایت موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی، هر ساله در آذرماه کارگاه‌هایی تحت عنوان "کارگاه‌های خلق کتاب تصویری" برگزار می‌کنند. برای این رویداد فراخوان اعلام می‌شود تا نویسندگان و تصویرگرانی که علاقه‌مند به تشکیل گروه و خلق کتاب‌های تصویری هستند، در این کارگاه شرکت کنند. امسال هم چهارمین دورۀ آن در شُرُف برگزاریست. این کارگاه‌ها تاکنون بسیار موفق بوده‌اند. حتی انتشارات فنی نیز رویدادی با مضمون مشابه در زمینۀ محیط زیست برگزار کردند. در حال حاضر به نظر می‌رسد که نویسندگان و ناشران علاقۀ زیادی به کتاب‌های تصویری دارند و فکر کردیم که شاید این فرصت مناسبی برای صحبت دربارۀ مجموعۀ نظری این مجموعه باشد.

وی در مورد پیشینۀ کتاب‌های تصویری در ایران گفت:

این موضوع تقریبا به اولین کتاب‌هایی که کانون چاپ می‌کرد بر می‌گردد. مثل کتاب مادر که نویسنده و تصویرگر آن آقای فرشید مصباحی بودند.

بوذری تاثیر کتاب‌های تصویری در پرورش خلاقیت کودکان را چنین ارزیابی کرد:

کتاب‌های تصویری تاثیر بسیار زیادی در خلاقیت کودکان دارد. البته کتاب‌های تصویری گونه‌های مختلفی دارند، ولی هر کدام از آنها به نوعی در رشد خلاقیت و آموزش و درک مفاهیم مختلف به کودک کمک می‌کنند.

مثلا یک نوع از آنها کتاب‌هایی هستند که به هیچ عنوان متن ندارند و "وُرد لِس" هستند؛ این کتاب‌ها به دلیل نداشتنِ متن و فارغ بودن از مسئلۀ ترجمه، می‌توانند بین‌المللی محسوب شوند و مورد استفاده قرار گیرند؛ و به‌الطبع، مخاطبان بیشتری نیز خواهند داشت.

نوع دیگر کتاب‌های تصویری آنهایی هستند که از متن و تصویر با هم تشکیل شده‌اند. باید توجه داشت که در کتاب‌های تصویری، تصویر هم به اندازۀ متن نقشی اساسی ایفا می‌کند؛ و همگامی و مکمل بودن تصویر و متن در این کتابها است که منجر به خلق اثری جدید می‌شود. اینگونه کتاب‌ها حتی اگر هم ترجمه شوند، باز نمی‌توانند با کیفیت اولیه باقی بمانند، زیرا در ترجمۀ متون ازهر زبان به زبانی دیگر، بسته به متنِ مورد ترجمه، بالاخره بخشی از مفاهیم تغییر می‌کنند و هرگز ما نمیتوانیم با پدیدۀ ترجمۀ صد در صد مواجه باشیم.

این هنرمند در رابطه با اعضای هیئت داوران این رویداد گفت:

از دوستان نویسنده، مثل آقای علی‌اصغر سیدآبادی و از تصویرگران و دوستان دانشگاهی، مثل آقای خسرونژاد که در مرکز مطالعات ادبیات کودک در دانشگاه شیراز هستند؛ و خانم دکتر جلالی از دانشگاه شهید بهشتی، که همگی دوستان در حوزۀ نظری در دانشگاه فعالیت می‌کنند، در هیئت داوران این رویداد حضور دارند.

دبیر همایش کتاب های تصویری، در رابطه با کارگاه‌های "دستان" توضیح داد:

این کارگاه‌ها تا به حال سه دوره برگزار شده‌ و عنوان آنها "خلق کتاب‌های تصویری"ست. ایده‌ای مشترک از انجمن نویسندگان و انجمن تصویرگران بوده است که هر ساله با حمایت موسسۀ نمایشگاه‌های فرهنگی در آذرماه برگزار می‌شود.

فرایند آن بدین ترتیب است که متقاضیان ابتدا آثارشان را ارسال و گروه داوران آنها را بازبینی می‌کنند. سپس افراد را در گروه‌های دو نفره دسته‌بندی می‌کنند تا هر کدام روی یک اثر کار کنند. در نهایت هم در یک کارگاه چهار روزه که در آبان ماه و زیر نظر اساتید نویسنده و تصویرگر و مدیر هنری برگزار می‌شود یک کتاب تصویری بنام "کتاب تصویری موفق" خلق می‌شود که جایزۀ آن هم سفر و بازدید از نمایشگاه تصویرگری بلونیا است.


مطالب مرتبط:

logo-samandehi