به گزارش گالری آنلاین، مراسم اختتامیه نمایشگاه آثار فریده لاشایی، همزمان با سومین سالگرد درگذشت این نقاش و مترجم در موزه هنرهای معاصر تهران برگزار شد. احمد مسجدجامعی، مجید ملانوروزی، یعقوب امدادیان، رضا بانگیز، تهمینه میلانی، کامران عدل و واحد خاکدان ، ناصر تقوایی، یعقوب عمامه پیچ، فریار جواهریان،رعنا فرنود از مهمانان ویژه این مراسم بودند.

فریده لاشایی در سال ۱۳۲۳ در شهر رشت متولد شده‌است. پس از تحصیلات دبیرستانی به آلمان سفر کرد و پس از گذراندن مدرسهٔ مترجمی در مونیخ، به تحصیل در رشته هنرهای تزیینی در وین پرداخت. پس از اتمام این دوره مدت دو سال در کارخانه Reidel در جنوب اتریش به طراحی کریستال پرداخت و برخی از طرح‌هایش در استودیو روزنتال روی گلدان‌های چینی پیاده شده‌است.

در ابتدای این مراسم، احمد مسجدجامعی عضو شورای شهر تهران در رابطه با برگزاری این نمایشگاه از زمانی که فرزند فریده لاشایی " مانلی کیکاووسی" در برپایی آن به ایشان یاری کردند توضیح داد و ضمن تشکر از مانلی به جهت شیوه ی نمایش متفاوت آثار مادرش، گفت : وقتی که از او درباره این نمایشگاه پرسیدم گفت، "این نمایشگاه کمکم کرد حسی که به مادرم داشتم را انتقال بدهم و به او ادای دین کنم". در این نمایشگاه شما میتوانید شاهد عکس های قدیمی خانوادگی ، اسناد و کارنامه ها ی تحصیلی ایشان و همچنین اولین تلاش های هنری اش تا دوران خلق آثار بکر باشید.این نمایشگاه یک روایت واقعی از لاشایی به نمایش درآورده است و میتوان سیر پیشرفت و خلاقیت یک هنرمند همچنین تاثیرات وی از مسائل اجتماعی را در طول دوران کاری اش مشاهده کرد ، گویی در میان یک کتاب تصویری برگرفته از زندگی لاشایی گام برمی دارید که علاوه بر دوران طلایی زندگی هنری اش ، تلاش های منتهی به موفقیت اش را میتوان لمس کرد.

به گفته ی مسجد جامعی برخورد با روایت زندگی هنری یک هنرمند میتواند راهگشای دغدغه های بسیاری از جوانان باشد و مردم راحت تر میتوانند با آثار و تفکر هنرمند ارتباط برقرار کنند .

وی به مانلی کیکاووسی و جواهریان برای برگزاری این نمایشگاه متفاوت تبریک گفت و از ایشان درخواست کرد که این شیوه را باب نموده ، برای نمایشگاه آثار دیگر هنرمندان نیز اجرا نمایند.

احمد مسجدجامعی

سخنران بعدی رعنا فرنود از هنرمندان و دوستان صمیمی لاشایی، عنوان " تصور طبیعت در نقاشی های فریده لاشایی " برای آغاز سخنرانی اش انتخاب نمود و اظهار کرد:طبیعت تم اصلی نقاشی های فریده لاشایی است که پیوسته و مکرر ادامه دارد ، انتزاع و از آن خودسازی دو ویژگی قابل بررسی در نقاشی های فریده لاشایی است . نقد ایشان از نقاشی های انتزاعی لاشایی گیرا و با تسلط عمیقی بر زندگی ، افکار و اثار ایشان بود .

گرایش به انتزاع در رابطه با طبیعت چند دهه قبل از لاشایی با ظهور اولین هنرمندان نوگرای ایران با ویژگی‌های متفاوت آغاز شد. سهراب سپهری بیش از دیگران از لحاظ فرم و فضا به آثار لاشایی نزدیک است، اما تفاوت قابل توجهی از نظر نقطه شروع، نتیجه‌گیری و تکنیک با او دارد.

رعنا فرنود

سخنران بعدی برنامه مهتاج تاج الدینی پژوهشگر و تاریخ دان هنری در صحبت هایش که به زعم خود تنها از نظریات شخصی اش نشات می گیرد گفت:

فریده لاشایی نقاشی هایش اکسپرسونیستی هستند و البته انتزاعی اما نه از نوع امریکایی او مانند بسیاری از هنرمندان ایرانی و اروپایی همتایش، مانند بهجت صد، همیشه این تلاش را داشت و خود را منتسب به هیچ سبکی نمی داند . در شیوه ی تفکر نیز چنین کشمکشی دیده می شود او دائم عنوان می کند که سیاسی نیست ولی به عنوان روشنفکر نسبت به اتفاقات پیرامون دغدغه دارد تا حدی که قریب به دو سال را در زندان پهلوی به سر می برد که بخشی از دوستانش را نیز در انجا می یابد یا مورد دیگر در جنگ ایران و عراق، او حتی به نقاشی کشیدندش شک میکند ، به نقل از لاشایی " آن دوران سیاسی بسیار حاد واقعا جلوی کار را می گیرفت با خود گفتم این ها کارهای شخصی است و سالها آنها را در معرض دید مردم قرار ندادم زیرا با خود میگفتم ایران در جنگی چنین هولناک قرار دارد و مردم همه دارند می میرند بعد من بیایم نقاشی هاییم را نشان دهم ؟ " حدود هفت و هشت سالی نمایشگاهی برپا نمیکند با این حال وقتی در بمباران تهران نمایشگاهی از آثارش برپا می‌شود با استقبال شدید مردم مواجه میگردد.

دغدغه هایش را میشود در روحیات شخصی اش دید و درگیری هایی که با زن بودنش دارد. مکررا در مصاحبه ها، خصوصا از سمت خبرنگاران مرد از وی پرسیده می شود که آیا زن بودن شما مانعی برای کارتان ایجاد نکرده ؟ و ایشان همیشه پاسخ داده اند که نه تنها مانع نبوده بلکه باعث پیشرفت اش هم شده است . از طرفی نقد هایی که بر کارهای او نوشته شد او را به بیان احساسات زنانه و اسیر استریوتایپ های جنسیتی تقلیل داد. زن روشنفکری با تحصیلات عالیه که متوجه و دغدغه مند است چطور میتواند تمام تلاش های خود را نادیده بگیرد! ، بنابر این او در سال 1370 در مجله ی گردون یک مقاله مینویسد با عنوان "دنیای نقاشی خالی از زنان بزرگ " و مقاله او دیالوگی با مقاله ی مهمی که لینداناکلین نوشته با عنوان " چرا هنرمند بزرگ زنی نداشته ایم " دارد و در ادامه مقدمه ی اول این مقاله را بازخوانی کردند.

اتهام تولید تصویر، همیشه متوجه هنرمندان انتزاع کار بوده است.تلاش من این بود که بخشی از جهان بینی شان و سرچشمه اش را بیان کنم.

مهتاج تاج الدینی

ناصر تقوایی کارگردان سینما و از دوستان لاشایی نیز در این مراسم اظهار کرد:

برخی افراد هستند افکار و دانایی زندگیشان بعد از فوتشان نیز دوام می آورد که تنها در اثارشان نیست بلکه از زندگی آنها می جوشد. خود فرد بدون داشتن این وجه در شخصیت اش نمیتواند تنها به واسطه ی اثارش طرفداران زیادی را جذب کند ، اگر بخواهیم در مورد فریده لاشایی صحبت کنیم باید در مورد یک آدم چند وجهی حرف بزنیم . او در تمام زمینه ها به بهترین نحو کار می کرد در تئاتر، نقاشی ، شعر ، داستان و حتی فیلم . هر چند زنان نسبت به مردها جایگاه کمتری را از آن خود کرده اند اما افکار آنها چنان منحصر به فرد است که بیشتر و مهمتر از مردان می نمایند . گاهی درخششی که در زنها دیده می شود در مردها دیده نمی شود و می توان گفت که پر رنگ بودن مردها در اجتماع به دلیل مردسالار بودن جامعه است.

ناصر تقوایی

فریار جواهریان ، هنرمند، معمار ، کیوریتور و همچنین دبیر این نمایشگاه دیگر سخنران این مراسم بود ضمن اشاره به خاطره ای مشترک با استاد میرمیران و فریده لاشایی از دست اندرکاران این نمایشگاه سپاس گذاری کرد و از حضورش در برگزاری این برنامه ابراز خرسندی نمود.

در پایان دختر فریده لاشایی "مانلی کیکاووسی" اظهار کرد:

ایشان به چرایی ایجاد یک بنیاد برای فریده لاشایی و برگزاری نمایشگاه اشاره نمود؛ که تنها یک قدر دانی نبوده است چرا که اگر خود لاشایی زنده بود هرگز اجازه ی چنین مجلس و نمایشگاهی را نمی داد که از همان افتادگی شخصیت که در ایشان سراغ داریم نشات می گرفت .

برای من مهم بود که مجموعه ای از آثار و زندگی اش حیاتی جداگانه از من پیدا کند و فریده به صورت مجموعه ای بیان شود و بین مردم برود تا آنها قضاوت کنند . کار این بنیاد در سالهای اول آرشیو بندی کردن ،حفظ و نگهداری آثار و پشتیبانی از محتوای نمایشگاه هایی است که از آثار او برگزار میشود.

امیدواریم بعد از آن، این بنیاد نوعی از جهان بینی از زندگی فریده باشد.

تنها کتاب چاپ شده از او شال بامو است . عشق بزرگ مادرم نوشتن بود و نقاشی بیشتر برایش راهی برای گذران زندگی بود و ما تعداد زیادی شعر و داستان چاپ نشده از او یافتیم. هدف اصلی این بنیاد، حمایت از نویسندگان و شاعران جوان است تا بتوانند آثارشان را چاپ کنند.

فریار جواهریان

دختر فریده لاشایی "مانلی کیکاووسی"