کدام رنگها را باید برای شهر حفظ کنیم
شهر باید چه رنگی داشته باشد؟ اگر در برابر این سوال قرار گیرید در جواب چه پاسخی خواهید داشت. این سوالی است که میتوان از همگان امروزه پرسید. اغلب شهروندانی که امروز معتقد هستند شهری مثل تهران خاکستری است چه گزینههای دیگری روی میز دارند و پیشنهادشان چیست؟.
تقریبا دربرابر این سوال با مثالهایی روبرو میشوید که کمی غیر واقعی هستند. مثلا فلان شهر در یک کشور دیگر پیشنهاد میشود که جغرافیا و اقلیم آن منطقه با شهری مثل تهران همخوانی ندارد و یا مسائلی مطرح میشود که از ابعاد استاندارد یک شهر به دور است و بیشتر یک روستا را به یاد شما میآورد.
اما براستی یک شهر از لحاظ استانداردها باید چه رنگی داشته باشد. لزوم رنگ در شهر چیست؟ آیا رنگ در شهر ایجادی است یا ایجابی؟ رنگ چه کارکردهایی دارد و اساسا چرا باید در شهر حضور داشته باشد.
این پرسشهایی است که از سوال اول استخراج میشود اما جواب آن ساده و دست یافتنی است و معمولا پاسخ هر چیز ساده سخت مینماید.
در تعریف شهر و رنگ از لحاظ استاندارد، دو رنگ بیشتر نمیتوان متصور شد. رنگ آبی در آسمان و رنگ سبز بر روی زمین این دو یعنی نگهداری از آسمان پاک و ذخیره کردن فضای پاک با درختان سبز بر روی زمین. پس رنگ آبی و سبز رنگ استاندارد برای یک شهر هستند و دیگر رنگها مکمل و اتفاقا نشات گرفته از توازن فصلی با این دو رنگ قرار میگیرند.
این استانداردها حتی در زمینه شهرسازی به عنوان اصول اولیه قلمداد میشوند و طراحی شهری بر اساس کنش و تراکم جمعیتی بر مبنای فضاهای سبز مورد ملاک قرار میگیرند.
اما آیا رنگها را شهرسازان و مدیریت شهری باید ایجاد کنند و مردم در ایجاب آن کوشا باشند و یا این معادله معکوس باید باشد؟. باز هم سوال ساده است. نهادها و سازمانها اگرچه نقش دارند اما این شهروندان هستند که باید برای حفظ رنگ در شهر کوشا باشند. حفظ رنگ آبی آسمان شهر از تک تک شهروندان یک شهر آغاز میشود. آلودگی هوا یک امر سازمان یافته نیست و نقش آفرینی فرد فرد شهروندان آن را رقم می زند.
حفظ و اشاعه رنگ سبز نیز امری فردی است. اینکه در ساختار یک شهر رنگ سبز گسترش یابد قطعا یک وظیفه شهروندی است، همانگونه که در گذشته بوده است. روزی تهران شهری افقی بود با خیابانها و کوچههایی که هویت بصری خود را از خانههای کم تراکم با ساختار حیاط، باغچه و حوض میگرفتند. رنگ سبز در این محیط شهری فراهم بود اما تبدیل شهر از ساختار افقی به عمومی این هویت بصری را دچار اختشاش کرد، این ناهمگونی و شتاب سرعتی عوض شدن چهره شهر باعث شد تا راهکارهای سبز نگه داشتن استاندار شهری کم و حتی در بعضی موارد از بین برود. اما در جهان معاصر استاندارد نگهداری رنگ سبز تغییر یافته و از حالت افقی به عمومی تغییر شکل داده است. ایجاد نماهای سبز با سیستمهای گیاهی یکی از راهکارهایی است که امروزه بیش از گذشته شهروندان را برای حفظ رنگ در محیط شهری فرا میخواند. سیستمی فردی که با کمترین هزینه میتواند رنگ سبز را در محیط شهری حفظ کند.