شرف جهان: هنر تجربی در حال از بین رفتن است / ابعاد اقتصادی هنر پررنگتر از بعد هنری آن است
رزیتا شرف جهان مدیر گالری طراحان آزاد، با بیان این که فعالیت اقتصادی تنها یکی از ابعاد عملی و کاربردی گالریهاست گفت: به نظر من گالریها را نباید تنها به مثابه فروشگاهی برای آثار هنری ببینیم، چرا که این تنها یک وجه از فعالیت گالریهاست. من این فعالیت را رد نمیکنم، اما بعد اقتصادی آن صرفا مهم نیست و عملکرد گالریها ملاکهای دیگری را نیز در بر میگیرد. در واقع گالریها باعث میشوند، هنرمند از فروش آثار خود بتواند به یک استقلال مالی برسد، اما این تنها وظیفه گالریها نیست.
گالری یک فضای فرهنگی است که میتواند برای ارتباط هنرمند با جامعه نقش داشته باشد، هنرمند به این امید میآید که با مخاطبین جدید ارتباط برقرار کند و در کنار آنها خریداران هم وجود دارند، ما تمام این بخشها را نادیده میگیریم و تنها روی خریداران توجه داریم، درحالیکه اثر هنری خلق میشود تا روی جامعه و فرهنگ اثر بگذارد و سوالهایی را برای بیننده مطرح کند، ضمن این که دوران خودش را نیز باید داشته باشد. بیشتر جریانهای جدید هنری را آثار تجربی شکل میدهند که در شرایط فعلی متاسفانه در میان هنرمندان این شیوه خلق اثر هنری مورد توجه نیست. ما فقط یک محصول نتیجهگرا میخواهیم و عملا بخش تجربی در حال از بین رفتن است؛ با این عملکرد قطعا بعد از مدتی هیچ هنر جدیدی نخواهیم داشت. ما دائما هنر قدیم را به این دلیل که آزمایش شده و آزمون و خطا را طی کرده است، تکرار میکنیم و کلکسیونرها نیز میآیند و روی این آثار تمرکز میکنند. در واقع با این حرکت روح تازه هیچ اثر هنری دیده نمیشود. این شرایط به پیشرفت هنر معاصر ما کمک نمیکند.
هرچند استقلال هنرمند و فروش آثار خوب است اما حد تعادل را در شرایط کنونی بدست نیاوردیم، چرا که بازار هنر نداشتیم و به همین دلیل امروز از تمام بخشها غافل شدهایم و تنها تا میتوانیم میخواهیم آثار هنری را بفروش برسانیم.
قطعا رقابت سالم به پیشرفت کمک میکند، یک زمانی در همین تهران 5 گالری فعال داشتیم و هنرمند برای وقت گرفتن باید کلی میدوید،اما امروز دیگر این گونه نیست و او فرصت و حق انتخاب دارد. از سوی دیگر استانداردها در اثر رقابت تغییر کرده است و تعداد گالریها افزایش یافته است. اما متاسفانه اتحادی میان گالریداران وجود ندارد و دلیل آن نیز این است که هیچ صنفی وجود ندارد و علی رغم تلاشها برای تحقق این هدف، این اتفاق شکل نگرفت. در نتیجه هر کسی راه خودش را طی میکند. ما حتی برای انتشار دفترچه ماهانه برنامه گالریها (گالری گاید) هنوز دچار مشکل هستیم. طیف وسیعی هستیم با انواع ایدهها و فکرهایی که میتواند در این حیطه وجود داشته باشد اما در کنار هم بودن برایمان بسیار سخت است.
وی در پاسخ به این سوال که تمرکز گالریها تا چه میزان میتواند درجهت جذب مخاطب تاثیر داشته باشد، بیان کرد: صد در صد مفید است. متاسفانه گالریها در تمام نقاط شهر پراکنده نیستند و عمدتا در شمال شهر تهران تمرکز یافتهاند و این برای مخاطب عام بسیار دشوار است که برای دیدن یک نمایشگاه مدام از سویی به سوی دیگر شهر در حال رفت و آمد باشد. به نظر میرسد گالریها باید در فاصله معقول در کنار هم قرار داشته باشند و در مجاورت یکدیگر قرار بگیرند. ضمن این که این اتفاقی است که در تمام دنیا نیز وجود دارد.
امروز مخاطب گستردهتر شده است. وقتی اوضاع هنری را با دهه 60 مقایسه میکنید، میبینید که تعداد دانشگاهها و کلاسهای هنری بسیار بیشتر شده است و در سطح جامعه نیز علاقه به هنر و بخصوص هنرهای تجسمی گسترش یافته است و از حالت انحصاری مخصوص یک عده خاص درآمده و عمومیتر شده است.
هنوز نمیتوان گفت مردم عادی مخاطبان اصلی گالریها را شکل میدهند، اما مثلا جایی مثل خانه هنرمندان که در مجاورت پارک و فضای فرهنگی قرار گرفته است، مراجعین عام بسیار زیادی را جذب خود میکند تا یک گالری در خیابانی در شمال شهر. از سوی دیگر خوشبختانه سرمایهگذاری بر روی هنرهای تجسمی نسبت به گذشته افزایش داشته است، اما در مجموع بیشتر به جهت تجاری مبادرت به خرید اثر هنری میکنند و بعد تجاری هنوز هم فعالتر از بعد هنری آن است.
منبع : هنرآنلاین